Makina Mühendisleri Odası (MMO) Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, özellikle tarımsal sulamada kullanılan sondaj hakkında uyarılarda bulunarak, kısıtlı miktardaki yer altı suyunun bilinçsiz kullanımının, su kıtlığı ve enerji israfına neden olabileceğini söyledi. MMO Antalya Şube Başkanı Prof. Dr. İbrahim Atmaca, su kaynaklarında oluşabilecek kıtlığın herkes için risk oluşturduğuna dikkat çekerek, "Hızlı nüfus artışı ve şehirleşmenin yanı sıra, ihtiyaçları karşılamak üzere günden güne artan endüstriyel üretim, su kaynakları bazında riski artırırken, mevcut temiz kaynaklarda da kirlilik riski baş göstermektedir" dedi. Yaklaşık 1 yıldır Covid 19 salgınının da su tüketimini arttıran bir diğer etken olduğunu belirten Başkan Atmaca, "Dünyanın yüzde 75’i suyla kaplı olsa da sadece yüzde 3’lük kısmı içme suyu ve tarımsal sulamada kullanılmaktadır. Kısıtlı olan su kaynaklarını besleyen en önemli unsur ise yağıştır. Küresel iklim değişikliği birçok coğrafyada olduğu gibi ülkemizde de kuraklık ve su kıtlığı başta olmak üzere, biyolojik birçok olumsuz etkiye neden olmaktadır. Bu durum su ile ilgili bir takım acil önlemler almamız gerektiğini gösterirken, işin enerji boyutu da unutulmamalıdır. Enerji ithalatının da yüksek olduğu ülkemizde, birincil enerji arzının yalnızca yüzde 27,6’lık kısmını yerli üretimle karşıladığımız dikkatlerden kaçmamalıdır. Zira, özellikle tarımsal sulamada sondaj ile su temininde gereğinden fazla su çekilmesi, aynı zamanda kuyu pompalarında gereksiz elektrik enerjisi kullanımı anlamına da gelmektedir" diye konuştu. Tarımsal üretimde kullanılan suda tedbir alınmalıdır Evsel su ihtiyacında tüketimin bir takım basit tedbirler ile azaltılmasının mümkün olduğunun altını çizen Prof. Dr. İbrahim Atmaca, "Hatta yağmur sularının toplanarak tekrar kullanılması, bahçelerde su ihtiyacı düşük bitkilerin tercih edilmesi veya gri su olarak isimlendirilen lavabo ve duşlardan dönen suyun farklı amaçlarla tekrar kullanılması gibi alternatif birçok tedbir de söz konusu olmakla birlikte, en önemli tedbir tarımsal üretimde kullanılan su için alınmalıdır. Zira ülkemizde su, yüzde 70’i aşan oranlarda sulama maksatlı kullanılmaktadır. Bu durum, özellikle sondaj ile su temininde bir takım dikkat edilmesi gereken unsurları ortaya çıkarmaktadır" ifadelerini kullandı. İzinsiz sondajlara dikkat Başkan Atmaca, tarımsal sulamada kullanılan suyun bir kısmının kanallar vasıtasıyla sağlandığını, önemli bir oranının da yer altından yapılan sondaj ile temin edildiğini belirterek, "NASA’nın ülkemizin yeraltı sularını gösteren haritası, su riskini açıkça göstermektedir. Bu nedenle tarımsal sulamada su temini sondaj ile yapılırken, muhakkak gerektiği miktarda su yeraltından temin edilmeli, verimli sulama sistemleri tercih edilerek, çekilmesi gerekli su miktarları azaltılmalıdır" dedi. Gereğinden fazla miktarda suyun yeraltından çekilmesinin su kaybı olduğu kadar, enerji kaybı anlamı da taşıdığını dile getiren Atmaca, "Zira çeşitli derinliklerdeki kuyulara inilerek kuyu pompaları ile yapılan su çekme işleminde, önemli miktarlarda elektrik enerjisi kullanılmaktadır. Gereğinden fazla harcanan enerjinin küresel ısınmayı tetiklediği, küresel ısınmanın da yağışları azalttığı düşünüldüğünde, olay tamamıyla kısır bir döngüye dönüşmektedir. Bütün bu nedenler bir araya geldiğinde, kesinlikle bilinçsiz sondaj yapılmamalı, izinsiz kuyu açımına asla müsaade edilmemelidir. Suyun, sulamada verimli kullanılması ile azaltılan miktarda yeteri kadar suyun çekilmesi hem içerisinde bulunduğumuz su kıtlığı hem de enerji tasarrufu açısından önem arz etmektedir" dedi. Açık kanallar kapalı hale getirilmelidir Tarımsal sulama amaçlı kullanılan açık kanallardan da buharlaşma ile ciddi su kayıpları meydana geldiğini aktaran Başkan Atmaca, "Bu da hem su hem de sondajda olduğu kadar olmasa da enerji kaybı anlamı taşımaktadır. Bu açık kanalların zaman içerisinde modernize edilerek tamamen kapalı hatlara dönüştürülmesi, su ve enerji kaybının önüne geçecektir. Hatta bu hatlarla taşınan ve kullanılan suyun otomasyon ile bir merkezden kontrolü ve denetimi de gereksiz su tüketimlerini azaltabilecek bir diğer önlem olarak değerlendirilebilir" şeklinde konuştu.