Fatih Sultan Mehmed, 29 Mart 1432’de Edirne’de doğmuş, Osmanlı tarihinin en büyük hükümdarlarından biri olarak kabul edilen, İstanbul’u fethederek Orta Çağ’ı kapatıp Yeni Çağ’ı başlatan büyük bir devlet adamı, komutan ve bilim-bilgi hamisidir. Babası Osmanlı padişahı II. Murad, annesi Hüma Hatun’dur.

Kişisel Özellikleri ve Eğitimi

Fatih Sultan Mehmed uzun boylu, güçlü yapılı, kıvrık burunlu ve heybetli bir görünüşe sahipti. Zekâsı, soğukkanlılığı, disiplinli yapısı ve iradesiyle dikkat çekiyordu. Genç yaştan itibaren dönemin en büyük ulemasının elinde eğitim gördü ve yedi yabancı dil bildiği kabul edilmektedir.

Çok yönlü bir entelektüeldi:

  • Felsefe, matematik ve tarih okur,

  • Bilimsel konulara büyük ilgi duyar,

  • Farsça ve Arapça klasiklerini incelemekten keyif alırdı.

Akşemseddin, Molla Gürani, Molla Hüsrev gibi büyük âlimler onun hem hocası hem danışmanıydı.

Bilim ve Sanata Verdiği Önem

Fatih, bilim insanlarını ve sanatçıları İstanbul’a getirerek devrin en önemli kültür merkezini oluşturdu.

  • Ali Kuşçu, astronomi çalışmaları için özel davetle İstanbul’a gelmiştir.

  • Ünlü İtalyan ressam Gentile Bellini, Fatih’in portresini yapmak üzere sarayda ağırlanmıştır.

  • Batlamyus’un haritası onun isteğiyle yeniden tercüme edilmiştir.

  • Farklı din ve kültürlerden bilginlere eserler hazırlatmış, bilimde tartışma ortamı yaratmıştır.

Fatih, sadece bir hükümdar değil; aynı zamanda açık görüşlü bir entelektüel, şair, sanat hamisi ve bilim destekçisi bir liderdi.

Askerî Dehası ve Devlet Yönetimi

Fatih Sultan Mehmed, 20 yaşında ikinci kez tahta çıktığında devlet yönetiminde büyük bir kararlılık gösterdi.
Kişisel özellikleri:

  • Çok cesur bir komutandı,

  • Bozgun ihtimali gördüğünde bizzat öne atılarak askerini cesaretlendirirdi,

  • Devlet yönetiminde sert, disiplinli ve tavizsizdi,

  • Yapacağı önemli işleri en yakın çevresine dahi söylemezdi.

Hükümdarlığı döneminde 25 büyük sefere katıldı ve Osmanlı Devleti’ni bir imparatorluğa dönüştüren temel adımları attı.

İstanbul’un Fethi (1453)

Tahta geçer geçmez Fatih’in en büyük hedefi İstanbul’u fethetmek oldu. Bunun için siyasi ve askerî stratejilerini dikkatle hazırladı:

  • Balkanlarda Haçlı ittifakını tetiklememek için Macarlara, Sırplara ve Bizans’a geçici olarak yumuşak davranıldı.

  • Karamanoğulları gibi sık sık isyan eden beylikler etkisiz hâle getirildi.

  • Haliç’in zincirini aşacak donanma hamleleri planlandı.

  • Şahi topları döktürüldü.

29 Mayıs 1453’te, 1100 yıllık Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu yıkıldı. Bu fetihle:

  • Orta Çağ kapandı,

  • Yeni Çağ başladı,

  • Osmanlı İmparatorluğu büyük bir dünya devletine dönüştü.

Hadis-i şerifte müjdelenen komutan olma onuru da Fatih Sultan Mehmed’e nasip oldu.

Fetih Sonrası Düzenlemeler

İstanbul, kısa sürede dünyanın en önemli kültür, ticaret ve sanat merkezlerinden biri hâline getirildi.

  • Farklı millet ve dinlerden insanlar şehre davet edildi.

  • Medreseler, kütüphaneler, külliyeler ve hanlar inşa edildi.

  • Şehrin güvenliği, ticareti ve nüfusu hızla düzenlendi.

  • Topkapı Sarayı’nın temelleri atıldı.

Fatih, sadece fetheden değil, aynı zamanda imparatorluk kuran bir lider olarak tarihe geçti.

Vefatı

Fatih Sultan Mehmed, nikris (gut) hastalığı nedeniyle 3 Mayıs 1481’de Gebze–Hünkar Çayırı civarında vefat etti.
Naaşı İstanbul’daki Fatih Camii’nin yanındaki türbeye defnedilmiştir.

Ölümü hem Osmanlı’da hem Avrupa’da büyük yankı uyandırmıştır; çünkü çağının en güçlü liderlerinden biriydi.

Önemli Başlıklarla Özet

  • Doğum: 29 Mart 1432, Edirne

  • Tahta çıkışı: 20 yaş

  • Fetih: İstanbul – 1453

  • Sefere katılım: 25 büyük sefer

  • Ölüm: 3 Mayıs 1481, İstanbul–Maltepe

  • Unvan: "Fatih", "Cihan Hükümdarı"

  • Dil bilgisi: En az 7 yabancı dil

  • Öne çıkan yönleri: Komutanlık, devlet adamlığı, bilim ve sanat hamiliği