Türkiye'de de her yıl 100.000 kişi sigaraya bağlı nedenlerle hayatını kaybediyor. Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı ve Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Dilek Toprak, Ramazan ayının sigara bağımlılığından kurtulmak için büyük bir fırsat olduğunu belirtti ve sigarayı bırakmak isteyenleri bu fırsatı değerlendirmeye davet etti. Türkiye'de her yıl 100.000 kişi sigaraya bağlı nedenlerle hayatını kaybediyor. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre acil önlem alınmadığı takdirde 2030 yılına gelindiğinde her yıl, yüzde 80'i gelişmekte olan ülkelerde olmak üzere, 8 milyondan fazla ölüm olacağı ve 21. yüzyıl boyunca bir milyar kişinin öleceği tahmin ediliyor. Ramazan vesilesiyle sigarayı bırakmak çok daha kolay Bir ay boyunca oruç vesilesiyle sigarayı azaltanların/bırakanların büyük bir fırsat yakaladığını vurgulayan Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı Başkanı ve Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Dilek Toprak, kullanıcıların ayrıca özellikle gündüzleri pasif içiciliğe maruz kalmayacakları için bu süreci normal zamanlardan çok daha kolay atlatabileceğini belirtti: “Oruç esnasında bağımlılık vücuttan uzaklaşmışken, sigarayı tekrar hatırlamadan devam etmek, bırakma prosedürüne baştan başlamaktan çok daha kolay. Ramazan için en büyük avantajlardan biri de etrafta içenlerin sayısında azalma olmasıdır. Bu durumda uyaranın az olması kişinin içme isteğini de azaltacaktır. Ayrıca bırakan ya da bırakmak üzere olan kişi özellikle gündüz pasif içiciliğe maruz kalmayacaktır. Eksiklik hissiyle, maneviyatla baş edin Ramazan ayında manevi duyguların da verdiği güçle sigarayı bırakmanın daha kolay olabileceğini vurgulanıyor. Kuvvetli bağımlılık yapıcı bir madde olan nikotin beyinde bazı maddelerin salınımını artırıyor. Sinir sisteminin nikotine duyarlılığı 90 dakika ara verildikten sonra artıyor ve kişi nikotin eksikliğini hissederek içmek istiyor. Bu istek ve yoksunluk belirtileri (sinirlilik, gerginlik, öfke, uykusuzluk, baş dönmesi, titreme, tansiyonda düşme, kas kasılmaları) özellikle bırakmayı izleyen ilk günlerde ya da Ramazan'ın ilk günlerinde çok fazla olabiliyor. Bu nedenle oruç tutanların bu süreyi manevi güç ile atlatmaları, motivasyonel güçlerini kullanması çok önemli. Sahurda arka arkaya sigara içmek çok tehlikeli Prof. Dr. Dilek Toprak, sahurda günlük nikotin stoklarını almaya çalışan içicilerin arka arkaya sigara içmeleri nedeniyle ölüm riskinin çok arttığını belirtti: “Kanda ve nefeste hızla yüksek miktarlara ulaşan nikotin kalp ritminde artış, ritim bozukluğu ve hipertansiyona neden olabilir. Bu durum kalp krizi riskinin artışı anlamına gelir. Uzun vadeli sigara kullanan kişilerde ise akciğer kanseri riski 22 kat, bronşit riski 10 kat daha fazladır. Kalp hastalığı riski de 3 kat artmaktadır. Başta akciğer kanseri olmak üzere, nefes borusu, yemek borusu ve pankreas gibi neredeyse tüm kanserlerin tütünle ilişkisi vardır.” Sigarayı bırakmak isteyenler ücretsiz poliklinik desteği alabiliyorlar Erişkin nüfusun yarısının sigara kullandığı ülkemizde sigarayla savaşma konusunda önemli adımlar atılıyor ve konunun nörobiyolojik boyutunun yanı sıra psikolojik destek için de ücretsiz yardım alınabiliyor. Sigarayı bırakma sürecinde kişinin profesyonel destek alması başarı şansını artırıyor. Sağlık Bakanlığı kontrolündeki sigara bırakma poliklinikleri, sertifikalı ve deneyimli hekimlerle ücretsiz destek veriyor. Ayrıca sigara bağımlılığından kurtulmak isteyenler ALO 171'i arayarak destek alabiliyor ya da bizzat polikliniklerden randevu alabiliyor. Sigara bağımlılığı da diğer kronik hastalıklar gibi tedavi edilebiliyor. Bağımlılık arttıkça ilaç desteğine ihtiyaç da artıyor. Tütün kullanımının arkasındaki en önemli nedenin nikotin arayışı olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Dilek Toprak, fiziksel bağımlılık arttıkça ilaç destek tedavisine olan ihtiyacın da o kadar arttığından bahsetti. “Kişinin sigarayı bıraktığında içme isteği duymasının nedeni, vücutta nikotin düzeyinin düşmesidir. Nikotin eksikliği kendini çeşitli belirtilerle gösterebilir. Bu belirtilerden bazıları konsantrasyon güçlüğü, huzursuzluk, sinirlilik, iştah artışı, baş dönmesi ve uyku bozukluğudur. Bağımlı kişi bu olumsuzlukları yaşamamak için yeniden başlayabilir. Bu sebeple bağımlılık arttıkça ilaç destek tedavisi ihtiyacı da o kadar fazla olur. Bu kişiler için profesyonel destek ve farmakoterapi, bağımlılıkla savaşmada başarı şansını artırır.”